Via Nova > Boek 4
Hoofdstuk 7 (Tacitus), tekst: Annales XIII 15-16
6.1 Toen ze daar overdacht dat ze daarom met een bedrieglijke brief ontboden en met bijzondere eer behandeld (was) en dat een schip (vlak) langs de kust, niet voortgedreven door windvlagen, niet op de klippen gelopen, vanaf de bovenkant ineengestort was als een (toneel)stellage op het land, terwijl ze ook de dood van Acerronia in beschouwing nam (en) tegelijk haar eigen wond bekeek, (meende ze) dat het enige redmiddel tegen een hinderlaag was, als (die) niet begrepen werd; en ze stuurde haar vrijgelatene Agerinus die aan haar zoon moest berichten dat ze door de goedheid van de goden en zijn (gunstige) lot ontsnapt was aan een ernstig ongeval; dat zij hem dringend vroeg om, ook al was hij hevig geschrokken door het gevaar voor zijn moeder, zijn zorg om haar te bezoeken uit te stellen; dat ze voor het moment rust nodig had. 6.2 En ondertussen legt ze met geveinsde onbezorgdheid geneesmiddelen op haar wond en kompressen op haar lichaam; ze beveelt dat het testament van Acerronia opgezocht wordt en dat haar goederen verzegeld worden, dit alleen niet met veinzerij.15.1 Van zijn stuk gebracht door deze (woorden) en doordat de dag nabij was, waarop Britannicus zijn veertiende levensjaar zou volmaken, piekerde hij nu eens over de gewelddadigheid van zijn moeder (en) dan weer over het karakter van (de jongen) zelf, dat onlangs opgemerkt (te weten gekomen) was door een weliswaar onbeduidend voorval, (maar) waardoor hij zich toch wijd en zijd sympathie had verworven.
15.2 Tijdens het Saturnaliƫnfeest tussen andere spelletjes van leeftijdsgenoten, toen ze dobbelden om het koningschap, was dat lot gevallen op Nero.
15.3 Dus (beval hij) aan de overigen verschillende, maar geen rode kleur veroorzakende (dingen): zodra hij Britannicus beval om op te staan en om naar voren gelopen een een of ander lied aan te heffen, terwijl hij hierdoor bespotting verwachtte van een jongen onervaren in nuchtere feesten, laat staan in dronken (feesten), zette hij beheerst een lid in, waarin erop gezinspeeld werd dat hij verdreven (was) van de troon van zijn vader en van de hoogste macht. Hierdoor (is) medelijden gewekt, openlijk omdat de nacht en de uitgelatenheid de valse schijn weggenomen had.
15.4 Toen hij de vijandelijke houding bemerkte, vermeerderde Nero zijn haat; en terwijl de dreigementen van Agrippina hem onder druk zetten, omdat er geen enkele aanklacht (tegen hem) was (of: misdaad (van hem) was) en hij niet de moord van zijn broer openlijk durfde te bevelen, beraamde hij een geheime (dood) en beval dat er gif bereid werd, met de hulp van Pollio Julius, een officier van de pretoriaanse garde, onder wiens zorg een vrouw gevangen gehouden werd, veroordeelde voor gifmoord, Locusta genaamd, met een grote reputatie van misdaden. 15.5 Want dat ieder in de naaste omgeving van Britannicus geen waarde hechtte aan recht noch aan trouw, was vroeger (al) voorzien. 15.6 Het eerste vergif ontving hij van zijn opvoeders zelf en hij raakte het kwijt door een aanval van diarree, (omdat het) niet sterk genoeg (te weinig sterk) (was), of (omdat) er een verdunningsmiddel in zat, opdat het niet onmiddellijk in alle hevigheid toesloeg. 15.7 Maar Nero, niet in staat een langzame misdaad te verdragen, bedreigt de officier (en) beveelt de doodstraf voor de gifmengster, omdat zij, terwijl zij zich bekommeren om geruchten, terwijl ze hun eigen verdediging voorbereiden, zijn veiligheid voor zich uit zouden schuiven. 15.8 Terwijl zij (hem) vervolgens een dood beloofden, zo snel, als wanneer hij door het zwaard zou worden bedwongen, werd er naast het slaapvertrek van de keizer een gifmengsel gebrouwen, snelwerkend met gifkruiden waarvan de uitwerking van tevoren bekend was.
16.1 Het was de gewoonte dat de kinderen van keizers met de overige aanzienlijken van dezelfde leeftijd zittend aten onder ogen van hun familieleden aan een eigen en soberdere tafel. 16.2 Omdat Britannicus daar de maaltijd gebruikte (en) omdat een uitgekozen dienaar zijn voedsel en drank voorproefde, opdat het gebruik niet achterwege gelaten noch door de dood van beiden de misdaad verraden werd, is de volgende list bedacht. 16.3 Een nog onschadelijke, gloeiend hete en voorgeproefde drank wordt aan Birtannicus overhandigd; vervolgens, nadat het vanwege de hitte geweigerd werd, wordt er in koud water (opgelost) vergif bij gegoten, dat zo in al zijn ledematen doordrong dat zijn stem en zijn adem (hem) tegelijk ontrukt werden. 16.4 Er wordt gesidderd door degenen die rondom hem zitten, zij die niets vermoeden stuiven uiteen: maar zij die een dieper inzicht hebben blijven op hun plaats, als aan de grond genageld en starend naar Nero. 16.5 Deze, achterovergeleund zoals hij (daarvoor) was en lijken op iemand die nergens van wist, zei dat het zo gewoon (was) door de epilepsie, waardoor Britannicus vanaf zijn vroegste kindertijd werd gekweld, en dat zijn gezichtsvermogen en bewustzijn langzamerhand terug zouden komen. 16.6 Maar bij Agrippina werd die angst, die geestelijke ontsteltenis in een flits zichtbaar, hoewel die onderdrukt werd door haar gelaatsuitdrukking, zodat vaststaat dat zij net zo onwetend geweest is als Octavia, de zuster van Britannicus; zij begreep immers dat haar laatste hulp haar ontnomen (was) en (ze begreep) het voorbeeld van moord op een familielid. 16.7 Ook Octavia, hoewel jong van jaren, had geleerd haar verdriet, haar genegenheid, (kortom) al haar emoties te verbergen. Zo (is) na een korte stilte de vrolijkheid van het feestmaal hervat.