Exercitium 8: Arx Romae servatur

De burcht van Rome wordt gered
Al lange tijd vallen de Galliërs de burcht van de stad van Rome aan. Dagelijks naderen de troepen van de Galliërs de poorten van de burcht en daar vechten zij met pijlen, lansen, zwaarden en stenen, echter de burcht ingaan en de overwinning behalen kunnen zij niet. De soldaten van Rome zijn immers niet bang, zij vrezen de vijanden niet; soms durven ze zelfs buiten de burcht te komen. Dan vechten de Romeinen en de vijanden fel, velen worden gewond en gedood. De Galliërs kunnen echter niet verjaagd worden. De Romeinen verwachten troepen van bondgenoten, maar tevergeefs; de bondgenoten kunnen de Galliërs ook niet verjagen en ook de Romeinen niet bevrijden.
Omdat de Galliërs de burcht niet door moed kunnen veroveren proberen ze het door een list. Daarom proberen zij 's nachts, wanneer de mensen slapen, heimelijk de burcht binnen te gaan. De bewakers slapen en horen niets. En de Galliërs gaan de burcht al in.
De ganzen echter, die de tempel van Juno als bij ons honden gewoon zijn te bewaken, slapen niet. Zij horen de Galliërs en beginnen terstond te schreeuwen. De Romeinen worden opgeschrikt door het geschreeuw van de ganzen, bewapenen zich en verjagen de Galliërs. Zo worden door de waakzaamheid van de ganzen de burcht van de stad van Rome en het welzijn en de vrijheid van het volk van de Romeinen gered.