Exercitium 44: PCS

Plinius groet zijn Tacitus.
Pas geleden, toen ik in mijn geboorteplaats was, kwam de zoon, gekleed in de t met de pz, van een stadgenoot bij me. Ik vroeg hem: Studeer je?
Hij antwoordde: Jazeker.
Waar?
In Milaan.
Waarom niet hier?
En zijn vader (want hij had de jongen zelf meegebracht/ertoe gebracht) (zei): omdat we hier geen onderwijzers hebben.
Waarom (geen) niet? Want het is enorm in het belang van jullie, die vaders zijn (en toevallig waren er verscheidene vaders aan het luisteren), dat jullie kinderen liefst hier leren. Waar zullen ze immers of > enerzijds aangenamer leven dan in hun vaderstad, onder de ogen van hun ouders, of > anderzijds met minder onkosten dan thuis? Welk een kleinigheid is het dus om na het bijeenbrengen van geld onderwijzers te huren en wat jullie nu uitgeven aan onderkomens, aan reisgeld, aan wat elders / buiten de stad wordt gekocht, aan het loon toe te voegen? En ik, die nog geen kinderen heb, ben bereid om voor onze staat, zoals voor een dochter of ouder, het derde deel van dat wat jullie zal behagen bijeen te brengen, te geven. Dus komt tot overeenstemming, en ontleent een groter enthousiasme aan dat van mij, die verlang dat wat ik moet bijdragen zoveel mogelijk is. Jullie kunnen voor jullie kinderen niets beters, voor jullie vaderland niets aangenamers verrichten. Laten degenen die hier geboren worden, hier worden opgevoed. En ach, mogen jullie zo beroemde onderwijzers binnenbrengen, dat studies voor / door naburige dorpen hier worden gehaald, en dat, zoals nu jullie kinderen naar vreemde streken, zo spoedig vreemden op deze plaats samenstromen.
Dit vond ik oprecht. Maar jou vraag ik, om rond te kijken naar onderwijzers uit de voorraad geleerden, die bij jou samenkomt uit bewondering voor je talent, (onderwijzers) die wij kunnen uitnodigen, echter op voorwaarde dat ik niemand mijn trouw bindend hoef toe te zeggen. Want ik houd alles vrij voor de ouders. Zij moeten oordelen, zij moeten uitkiezen; ik eis slechts de zorg en de kosten voor me op. Houdoe.