Tekst 8.6: Over de Griekse opvoeding (p. 167)

Van alle Griekse steden zijn Athene en Sparta het meest beroemd. Die roem is de vrucht van hun moed, en op de volgende manier voeden die steden hun kinderen op tot moed.

Eerst maken ze immers hun lichamen gezond, sterk en snel, door daarvoor gymnastiekleraren aan te stellen. En dezen maken de lichamen van de kinderen op volgende manier zo sterk mogelijk. Ze maken de kinderen immers gewoon om in de open lucht te leven en zowel de zon, als de regenbuien en als de koude uit te houden.

Vervolgens leren ze hen hun lichaam in te wrijven met olie. Want door olie worden de lichamen soepel en sterk. Daarna leren de gymnastiekleraren de jongens het boksen en de catch, terwijl ze hen gewoon maken alle lasten en alle pijn uit te houden en de slagen niet te vrezen.

Vervolgens bevelen ze hen ook te lopen en een zware discus om het verst te werpen. Al zulke dingen vermeerderen namelijk de kracht van heel het lichaam. Ze gebieden hen ook te worstelen, druipend van de olie. Want zij die op die manier worstelen, hebben een veel grotere kracht nodig. Want het is zeer lastig iemand, die druipt van de olie en die probeert te ontglippen, vast te nemen en neer te werpen.

Maar de Atheners proberen niet alleen de lichamen van hun kinderen zo sterk mogelijk te maken, maar ze zorgen ook voor hun geest. Ze stellen dus niet alleen gymnastiekleraren aan, maar ook leerkrachten: dezen voeden de geest van de kinderen op, door hen de letters te leren, de muziek, de rekenkunde en de verzen van de dichters, in het bijzonder die van Homerus, en door hen naar het theater te brengen en door hen te gebieden hun plicht te doen.
Want de kinderen die dat alles leren, horen en zien, worden worden tot moed gewekt.