Hoofdstuk 28, taaloefeningen (DH)

1
r. 4-5 evertenda est (Carthago) r. 5 delenda erit (Numantia) r. 7 conservanda erit (res publica)
r. 15 habendi sunt (qui).
*De gerundiva zijn werkwoordsvormen die herkenbaar zijn aan -nd-; ze vormen het naamwoordelijk
deel van het gezegde (met een vorm van esse) en congrueren met een naamwoord.

2
audendo – mirandi – defendendum – referendis – properandum – trahendum – ornando

3
conservando – ornandis – trahendi – habendum – dedendo

4
1Het gezag van de vaders moet niet gevreesd worden. (gerundivum)
2Door de offers te verzorgen vervullen de priesters hun plichten. (gerundium)
3De plichten moeten door de priesters vervuld worden. (gerundivum)
4Hannibal zei: ‘De Alpen moeten door ons beklommen worden’. (gerundivum)
5Met het houden van redevoeringen maakt de meester zijn leerlingen niet blij. (gerundium)
6Niet alle honden zijn geschikt om te bewaken. (gerundium)

5
a r. 7 colenda et conservanda est (terra)r. 10 colendae sunt (iustitia et pietas)
r. 9 retinendus est (animus); migrandum estr. 11 migrandum erit
br. 7 eis r. 8 tibi, piis omnibus r. 10 tibi
cr. 9 en 11 migrandum est/erit

6
1Cato zei vaak: ‘Overigens ben ik van mening dat Carthago verwoest moet worden. (Carthaginem delendam esse)
2 Waarom denken de mensen dat goden vereerd moeten worden? (deos colendos esse)
3 Scipio zei tegen zijn kleinzoon dat de staat behoed moest worden.
(rem publicam conservandam esse)
4 Door de aanvoerder van de vijanden is bericht dat er door ons gijzelaars overgegeven
moesten worden. (obsides dedendos esse)
5 De aanvoerder overtuigde zijn soldaten ervan dat er gehaast moest worden
(dat zij zich moesten haasten). (properandum esse)

7
1 gedaan 2 gelezen 3 bemind 4 bewonderd

8
1 Niet elke fout moet domheid genoemd worden.
2 Nu moet er gehandeld, niet gepraat worden.
3 Over smaken moet niet getwist worden (Over smaak valt niet te twisten).
4 Ook al ontbreken de krachten, toch moet de wil geprezen worden.

9
(Eigen verwerking)

10
a
vrijheid (liber) – rust (tranquillus) – wreedheid (crudelis) – geluk (felix) – ongezondheid (insanus)
dapperheid (fortis) – grootte (magnus) – hoogte (altus) – schoonheid (pulcher).
vriendschap (amicus, bijv. nmw. en zelfst. nmw.) – mening (sentiens, partic. van sentire) –
wijsheid (sapiens) – ongeluk (miser) – dankbaarheid (gratus)
b
roofzuchtig (rapere) – vasthoudend (tenere) – praatziek (loqui, dep.)
geloofwaardig (credere) – beweeglijk (movere) – gemakkelijk (te doen) (facere)
het lezen, lectuur, les (legere) – redevoering (orare) – geschenk (donare) – bevrijding (liberare) – gebed (precari)
redenaar (orare) – stuurman (navigare) – minnaar (amare)
c
goddeloos – onrechtvaardig – ongeleerd – onwaardig – ondankbaar – onzeker – ongelofelijk