Hoofdstuk 59, vertaling: Een huisgesprek

Desiderius Erasmus vertelt in zijn boek dat als titel heeft "Vriendschappelijke gesprekken" over twee jongemannen, Jodocus en Petrus. De jongemannen zijn totaal verschillend van gedrag: de een is altijd ingespannen bezig met het lezen van boeken en blijft hele dagen thuis; maar Petrus verdiept zich nooit lange tijd in hetzelfde.
Luistert nu, op welke wijze Petrus zijn vriend van de boeken probeert weg te halen.

PE: (hard op de deur kloppend) Hédaar, hédaar slaaf! Komt hier niemand naar voren?
SL: (naar de deur rennend) Deze figuur zal, denk ik, de deur open breken! (opent de deur) O! Wat breng je, Petrus?
PE: Mijzelf.
SL: Jazeker, jij hebt absoluut niet iets van grote waarde meegebracht.
PE: Toch heb ik mijn paps veel gekost. - Is Jodocus trouwens thuis?
SL: Ik weet het niet zeker, maar ik zal gaan kijken.
PE: (binnenkomend) Ga jij maar liever uit de weg; ik zal het hem zelf vragen. (roepend) Hé Jodocus, ben je thuis?
JO: Ben ik niet.
PE: Brutale! Ik hoor jou toch spreken?
JO: Jij bent daarentegen nog brutaler. Pas geleden geloofde ik jouw slavin dat jij niet thuis was, en jij gelooft mijzelf niet?
PE: (terwijl hij de studeerkamer binnenkomt) Je hebt gelijk. Maar jij lijkt mij het leven van een slak te leiden.
JO: Hoezo?
PE: Omdat je je altijd thuis verbergt en nooit te voorschijn kruipt. Je zit niet anders dan een kreupele schoenmaker voortdurend thuis.
JO: Integendeel, er moeten veel dingen door mij gedaan worden. Ik ben begerig naar leren; buiten is er hoegenaamd niets te doen.
PE: Niets? Maar kijk dan: de droge en heldere hemel nodigt uit tot wandelen! Jij zit te veel bij je boeken. Door je mateloze studeren schaad jij zezelf.
JO: Ik zou liever willen dat mijn gezondheid geschaad werd door studeren dan door overmatig wijngebruik.
PE: Maar wij leven niet daarom om te studeren, maar wij studeren daarom om aangenaam te leven.
JO: Maar voor mij is zelfs sterven bij boeken prettig.
PE: Ik keur je verdiepen in iets goed, sterven bij iets keur ik af. Laat er een zekere grens aan het studeren zijn: studie moet niet achterwege gelaten worden, maar zo nu en dan onderbroken worden. Niets is aangenaam wat eeuwig duurt.
JO: "De Camenen1 houden van afwisselende dingen."
PE: Je hebt het! Daarom ben ik vastbesloten, of je wilt of niet wilt, jou van je boeken weg te sleuren. Nu is het een dag van rust, een dag van wandelen. Ik zal jou een lieflijke plaats laten zien, waar je niet zult verlangen naar de schaduw van het bos en ook niet naar het water van de bronnen. Jij zult het een plaats de Muzen waardig noemen.
JO: Het lacht mij toe, wat jij belooft; laten we dus gaan. Maar jij moet de weg wijzen.


BEROEMDE UITSPRAKEN

Over smaken kan niet getwist worden.
Er zal, zolang als je leeft, geleerd moeten worden, als we het spreekwoord geloven. (Seneca).
De druppel maakt de steen hol, niet door zijn kracht, maar door dikwijls te vallen.
Wie zwijgt, lijkt toe te stemmen.


POMPEJAANSE INSCRIPTIE

De allerkleinste ellende wordt door hem te veronachtzamen de allergrootste.


GRAFINSCRIPTIE

Hédaar jij, vermoeide reiziger, die mij voorbij loopt,
wanneer je lang gewandeld zult hebben zul je toch hierheen moeten komen.