Tekst 3.5: Cincinnatus

D E B O E R W O R D T D I C T A T O R

De Aqui hielden consul Minucium en zijn leger omsingeld. Daarom werd Quinctius Cincinnatus met instemming van iedereen tot dictator benoemd.

Hij, de enige hoop van de staat, bebouwde aan de overkant van de Tiber een becheiden akker. Toevallig was hij met ontblote borst aan het werk, toen de gezanten hem groetten: “ Luister in toga gekleed naar de bevelen van de senaat.” Racilia, zijn echtgenote, haalde haastig zijn toga uit de hut , nadat hij het stof en zweet afgeveegd had, trad hij in een toga gekleed naar de gezanten toe, die hem als dictator groetten en de wantoestanden in het leger uitvoerig beschreven. Terwijl de lictoren hem voorafgingen, kwam Quinctius zonder uitstel naar Rome.


D O O R T A S T E N D E M A A T R E G E L E N

De volgende dag al beval de dictator de herbergen in de hele stad te sluiten en hield hij een toespraak. “ Al wie dienstplichtig is, moet gewapend met voedsel en twaalf schanspalen voor zonsondergang op het Marsveld aanwezig zijn. De ouderen moeten voor hun buurman soldaat voedsel koken, terwijl hij zijn wapens klaarmaakt en de schanspalen zoekt. Allen gehoorzaamden aan de verordening van de dictator en nadat de colonne ’s avonds opgesteld was, leidde de dictator zelf de legioenen naar de vijand, terwijl hij keer op keer de soldaten aanspoorde: “ Laten we deze nacht nog bij de vijand aankomen: de consul en het Romeinse leger zijn al de derde dag ingesloten! versnel, vaandeldrager! Volg, soldaat!”


B E S L I S S E N D E V E L D S L AG
Zo omsingelde hij in het midden van de nacht met een lange colonne het kamp van de vijanden en nadat met was beginnen roepen, beval hij de soldaten ieder vóór zich een gracht te graven en een wal op te werpen. Het geroep klonk langs alle kanten rondom de vijanden en bereikte het kamp van de consul. De belegerde Romeinen die merkten dat de hulp daar was, grepen hoopvol naar hun wapens.



’s Nachts begon het verschrikkelijke gevecht, terwijl het gevaar aan elk van beide kanten dreigde, hielden de Aequi het gevecht nauwelijks tegen één leger uit; uiteindelijk smeekten ze aan de ene kant de consul en aan de andere kant de dictator: “Behaal jullie overwinning niet in een bloedbad, laat ons onbewapend van hier weggaan.” Maar de consul stuurde de Aequi naar Cincinnatus, die beval de leiders van de vijand geboeid naar hem toe te brengen: “Ik heb geen behoefte aan het bloed van de Aequi. Jullie mogen weggaan, maar wel onder het juk. Met drie lansen werd een juk gemaakt, waaronder de dictator de overwonnen Aequi stuurde, vervolgens verdeelde hij de hele buit enkel onder zijn eigen soldaten en hij ging Rome binnen terwijl hij een triomftocht hield. Vóór zijn wagen werden de aanvoerders van de vijanden geleid, het leger volgde beladen met buit.

D E D I C T A T O R T E R U G B O E R
Maar Cincinnatus legde al op de 16de dag zijn dictatuur neer, die hij voor 6 maanden gekregen had, en keerde naar zijn runderen terug als boer.