Hoofdstuk 32, Oefenblok

1 Moeilijk opvoedbaar
Wordt er soms iemand door zwaardere zorgen gekweld dan ik? Zonen bereiden de overige moeders / bezorgen de andere moeders ongetwijfeld soms enige vreugde. Maar mijn zoon weigert, als ik enige hulp van hem vraag. Hij gehoorzaamt noch
3 mij noch iemand van de familie[leden], maar staat alleen maar te lachen, als hij van iemand op zijn kop krijgt. Hij zegt dat hij voor niemand van zijn leraren bang is, ja, hij beweert zelfs dat hij door zijn leraren zelf wordt gevreesd / dat zijn leraren zelf bang voor hem zijn. Verlangt er soms een moeder naar zo’n zoon? Ik
6 althans zal, als geen god mij van mijn zorgen verlost, zonder enige twijfel overweldigd worden / bezwijken / er onderdoorgaan.

1 quis quis
2 aliquid aliquis aliquid gaudii / quid auxilii
quid quis
3 cuiquam quisquam cuiquam propinquorum
aliquo aliquis
4 quemquam quisquam quemquam magistrorum
5 quae qui

2 Een tiran aan de bal
Het is voldoende/genoegzaam/algemeen bekend, dat een zekere tiran nauwelijks iemand vertrouwde. Toen hij een keer met een bal wilde spelen, overhandigde hij een [zekere] jongen zijn zwaard. Toen/Daarop (zei) iemand van zijn vrienden:
3 ‘Vertrouw jij hem je leven toe?’ Toen de jongen deze woorden had gehoord, lachte hij. / Bij het horen van deze woorden lachte de jongen. Maar de tiran liet zonder enig vonnis / vorm van proces de jongen en zijn vriend doden. Hij dacht namelijk dat de een had getoond/aangegeven, op welke manier hijzelf gedood kon worden,
6 en had gezien dat de ander deze uitspraak/opmerking met zijn gelach / door te lachen had bevestigd. Maar toen ze allebei gedood waren, was niemand treuriger dan de tiran, en niemand was er méér bedroefd: Hij zag/besefte namelijk dat hij hém had verloren van wie hij het meest had gehouden.

1 quendam m ev acc. acc. van a.c.i. bij constat
cuiquam m ev dat. object bij credidisse
2 cuidam m ev dat. indirect object bij tradidit
aliquis m ev nom. subject (bij verzwegen dixit)
3 ei m ev dat. indirect object bij committis
ille m ev nom. verbonden met subject adulescens
4 ullo o ev abl. na voorzetsel sine
eius m ev gen. bijvoeglijke bepaling bij amicum
5 quo m ev abl. verbonden met modo
ipse m ev nom. subject bij posset
6 id o ev acc. verbonden met dictum
utro m ev abl. in een ablativus absolutus
7 quisquam m ev nom. subject bij dolebat
quem m ev acc. object bij amaverat

3 Synoniemen
munus – donum pernicies – calamitas
arcere – prohibere aspicere – spectare
regere – imperare gravis – severus
tantum – solum contendere – pugnare
comprehendere – capere opes – divitiae
ianua – porta

4 Gaten vullen
1 aliquis iemand van mijn vrienden
2 aliquae een beroemde zaak
3 aliquid ze zeiden iets onwaars
4 aliqui enigen/sommigen vertellen over de staat

5 quid Je moet niet iets onwaars vertellen!
6 quod Je bent gewaarschuwd [om] geen misdaad te begaan.
Men heeft je gewaarschuwd .....
7 quis Heeft iemand jou soms ooit bedankt, omdat je goed bent?

8 quicquam/
aliquid Kan iets zekerder zijn dan dat?
9 Jij ontkent dat door jou iets is gevonden dat allen bevalt.
10 Wie heeft jou verboden iets te doen?


5 Hercules, niet te evenaren!
Hercules was zeer dapper
en geen vrees verontrustte hem. quicquam – niets
en werd door de krachten van geen man overwonnen. cuiusquam – niemands
en week voor geen vijand. cuiquam – niemand
en vreesde geen tegenstander. quemquam – niemand
en werd door geen man in dapperheid overtroffen. a quoquam – door niemand

6 Causaal verband
r. 4 oorzaak/reden de dingen worden door het volk gedaan
gevolg Atheense staatsvorm wordt democratisch genoemd
r. 8 oorzaak/reden we streven naar vrijheid
gevolg geen argwaan/achterdocht tegen iemand
r. 17 oorzaak/reden men meent dat de jongens dapperder worden
gevolg ze worden streng opgevoed
r. 26 oorzaak/reden alle zeeën en landen staan voor ons open
gevolg niemand twijfelt eraan dat Athene de sterkste is

7 Wel of niet in de politiek?
1 Een wijze zal zich in de politiek begeven (lett.: zal komen naar de staat), indien hem niet iets verhindert / tenzij iets hem verhindert.
2 Geen wijze zal zich met politiek bezighouden, tenzij hij door iets (daartoe) wordt gedwongen.


8 Dionysius miser
Tirannen zijn ongelukkig, omdat ze geen vrienden hebben.
omdat/aangezien ze door allen/iedereen worden gevreesd.
aangezien/omdat ze zelf door angsten worden gekweld.
omdat voor hen altijd aanslagen dreigen /
omdat ze voortdurend door aanslagen worden bedreigd.
omdat rechtvaardige en goede mensen hen haten.

9 Een vat vol tegenstellingen
crudelitas – clementia noctu – die
vetare – concedere primo – postremo
brevis – longus senex – adulescens
aperire – claudere parere – imperare
fortunatus – miser verisimilis – incredibilis

10 Publiek Latijn
GRATIAS AGITE – betuig(t) uw dank
PAX INTRANTIBUS – vrede voor degenen die hier binnengaan
BENEDICTIO HABITANTIBUS – zegen voor degenen die hier wonen
SALUS EXEUNTIBUS – welzijn/behoud voor degenen die naar buiten gaan
DEUS EST FORTITUDO SPESQUE NOSTRA – God is onze kracht en onze hoop
SPES MEA CHRISTUS – Christus is mijn hoop/verwachting
TEGE QUOD FUIT – bedek wat is geweest
QUOD ERIT REGE – leid / bestuur / geef richting aan wat zijn zal