PPA en PPP

Participium van het perfectum

1.
Als logisch vervolg op het Participium Praesens Actief (ppa),
bijv. vocans = roepend(e)

is dit het Participium Perfectum Passief (ppp),
bijv. vocatus = geroepen zijnd(e)
voco – (vocare) – vocavi – vocatus
ik roep – ik riep / ik heb geroepen – ik ben geroepen

Het ppp (passief en voltooid) is dus een logische aanvulling op het ppa (actief en onvoltooid).

2.
ppa: de handeling vindt “gelijktijdig” plaats met het hoofdwerkwoord.
Pater filium vocans circumspicit. Terwijl.....roept
Pater filium vocans circumspiciebat. Terwijl.....riep

ppp: de handeling is voortijdig, is al voltooid t.o.v. het hoofdwerkwerkwoord.
Filius a patre vocatus domum intrat. Nadat…..geroepen is
Filius a patre vocatus domum intravit. Nadat…..geroepen was

Het ppp is een voltooid deelwoord al dan niet vergezeld van vorm van esse:
Puer vocatus est - de jongen is geroepen
Pueri vocati sunt - de jongens zijn geroepen
Pueri vocati erant - de jongens waren geroepen

3.
Het ppp wordt verbogen als bonus / -a / -um, en past zich dus aan (congruentie) aan het zelfstandig naamwoord waar het bij hoort.

bonus -I bona -ae bonum -a
-i -orum -ae -arum -i -orum
-o -is -ae -is -o -is
-um -os -am -as -um -a
-o -is -a -is -o -is

Dus:
templa aedificata sunt de tempels zijn gebouwd (aedificare)
vir vulneratus est de man is gewond (vulnerare)
puellae adiutae sunt de meisjes zijn geholpen (adiuvare)
dico virum vulneratum esse (a.c.i.) ik zeg dat de man gewond is (vulnerare)

4.
Dus:
vocatus sum vocati sumus
vocatus es vocati estis
vocatus est vocati sunt
vocatus esse – geroepen te zijn.

GEBRUIK VAN DE PARTICIPIA

1. ALS BIJVOEGLIJKE BEPALING

PPA als bijvoeglijke bepaling: Canes latrantes non mordent.
Blaffende honden bijten niet.
PPP als bijvoeglijke bepaling: Milites castra ab hostibus aedificata ceperunt.
De soldaten hebben het door de vijanden
gebouwde legerkamp ingenomen.

2. ALS DUBBELVERBONDEN OF PREDICATIEVE BEPALING

PPA als dubbelverbonden of predicatieve bepaling: Puellae cantantes aulam intrant.
Zingend gaan de meisjes de
klas binnen.

PPP in een dubbelverbonden of predicatieve bepaling, wordt net als het ppa
vertaald d.m.v een bijzin.

Zo’n bijzin geeft aan:
tijd: bijzin wordt ingeleid door terwijl, toen of nadat
reden of oorzaak: bijzin wordt ingeleid door omdat
toegeving: bijzin wordt ingeleid door hoewel / ofschoon

Let bij de vertaling altijd op de tijden !

Servus a domino punitus, maestus est. (terwijl / omdat)
• De slaaf is bedroefd, omdat hij door zijn heer gestraft is.
• De slaaf is bedroefd, terwijl hij door zijn heer gestraft is.

Servus a domino punitus, maestus erat. (nadat / toen / omdat)
• De slaaf was bedroefd, omdat hij door zijn heer gestraft was.
• De slaaf was bedroefd, toen hij door zijn heer gestraft was.
• De slaaf was bedroefd, nadat hij door zijn heer gestraft was.


Servus a domino punitus, laetus est.
• De slaaf is vrolijk, hoewel / ofschoon hij door zijn heer gestraft is.

Servus a domino punitus, laetus erat
• De slaaf was vrolijk, hoewel / ofschoon hij door zijn heer gestraft was.

Participia komen in alle naamvallen voor:

Bijv. in de dativus:
Puellis pulchre cantantibus flores do.
• Ik geef bloemen aan de meisjes omdat ze mooi zingen.
Servis a domino punitis gladium do.
• Ik geef een zwaard aan de slaven, omdat ze door hun heer gestraft zijn.

Bijv. in de accusativus en in de genitivus:
• Horrens formam sanguinantem Caesaris a Bruto interfecti inter homines territos vidi.