Seneca
Epistula 28
Seneca Epistula 28Denk jij dat dit alleen voor jou is gebeurd en verwonder je je erover alsof het een nieuwe zaak is, namelijk dat je niet hebt afgeschud het verdriet en de zwaarte van de geest door een zo lange rondreis en door zo veel afwisseling van plaatsen?
Jij moet je geest veranderen, niet de hemel. Ook al heb jij de onmogelijke zee overgestoken, ook al verwijderen de landen en de steden zich. zoals onze Vergilius zegt, Waar je ook maar heen zou zijn gegaan, zullen je fouten je volgen. Socrates zegt ditzelfde tegen iemand die klaagt, 'Waarom verwonder je je dat de rondreizen jou geenszins baten, wanneer jij jezelf overal meeneemt? Dezelfde oorzaak die jou heeft verdreven, drukt je neer.'
Wat kan de nieuwheid van de landen helpen? Wat kan de kennismaking van steden of plaatsen helpen? Dat heen en weer geslinger gaat op niks uitlopen. Jij vraagt waarom de vlucht jou niet helpt. Jij vlucht met jezelf. De last van de geest moet worden afgelegd: Geen plaats zal jou eerder bevallen.
Nu moet jij nadenken zo jouw toestand te zijn, zoals de houding van de zieneres die onze Vergilius ten tonele voert, reeds opwindend en in extase brengend en veel van een geest die niet van haarzelf is: de zieneres gaat tekeer, om te proberen of zij door haar borst de grote god kan afschudden.
Jij gaat nu eens hierheen, dan weer daarheen, opdat jij het vastzittende gewicht afschud, dat ongemakkelijker wordt door het heen en weer geslinger zelf, zoals onbeweeglijke lasten minder last veroorzaken op het schip zo doen onregelmatig opgestapelde lasten sneller dat deel zinken, waarnaar zij zijn geschoven.
Wat jij dan ook doet, je doet het tegen jezelf en je schaad je door de beweging zelf; want jij schud een zieke door elkaar. Maar wanneer dat kwaad jou wordt weggenomen, zal elke verandering van plaats aangenaam worden; ook al zal jij verdreven worden naar de uiterste landen, in welke uithoek van het buitenland dan ook jij je vestigt, die woonplaats zal gastvrij zijn voor jou, hoe die ook is.
Het is meer van belang als wie jij bent gekomen, dan waarheen, en daarom moeten wij de geest toekennen aan geen enkele plek. Met deze overtuiging moet geleefd worden: 'ik ben niet voor één plek geboren, mijn vaderland is de hele wereld.' En als het voor jou duidelijk zou zijn, zou je je niet verwonderen dat je geenszins geholpen wordt, door de afwisselingen van streken waarheen jij achtereenvolgend verhuist door afkeer van vorige; want de eerste beste streek zou jou zijn bevallen als je geheel de jouwe zou beschouwen.
nu reis jij niet rond, maar dwaal jij rond en wordt opgedreven en verandert plek na plek, hoewel dat wat jij zoekt, goed leven, op alle plaatsen geplaatst is.
Iets kan toch niet zo onrustig worden als het forum? Ook daar is het mogelijk in rust te leven, als het noodzakelijk zou zijn. Maar als het mogelijk zou zijn om vrij over jezelf te beschikken, zou ik ook de nabijheid en de aanblik van het forum ver ontvluchten, want zoals streken met een ruw klimaat zelfs de sterkste gezondheid op de proef stellen, zo ook voor een goede, maar nog niet volmaakte geest, zijn sommige dingen te weinig gezond. Ik ben het niet eens met hen die middenin de golven gaan en die terwijl ze een stormachtig leven goedkeuren, dagelijks worstelen met de moeilijkheden met grote geestkracht.
Een wijze zal die dingen dragen, niet uitkiezen, en hij zal liever in vrede willen zijn dan in strijd; het is niet van veel voordeel om zijn fouten te hebben weggeworpen, als er gevochten moet worden met andermans fouten.
Men zegt: 'dertig aristocraten zijn rondom Socrates gaan staan, noch hebben ze gekund de geest van hem te breken.' Wat is het van belang hoeveel heren er zijn? Er is één slavernij; hij die haar heeft veracht, in een hoe grote massa van heren dan ook, is vrij.
Het is tijd om op te houden, maar pas als ik eerst tolgeld zal hebben betaald. 'Het begin van de redding is de kennis van de fout.' Epicurus schijnt dat mij uitsteken te hebben gezegd; Want hij die niet weet dat hij fouten maakt, wil niet verbeterd worden; Het behoort dat jij je betrapt voordat je verbetert.
Sommigen beroemen zich op hun fouten; Meen jij dat zij die hun slechtheden beschouwen als slechtheden, enigszins nadenken over een geneesmiddel? Daarom moet jij jezelf bewijzen zoveel je maar kunt, onderzoek naar jezelf; Eerst moet je de rol van aanklager, vervolgens rechter, ten slotte bemiddelaar, vervullen: Af en toe moet je jezelf kwetsen. Vaarwel