Redde Rationem
Hoofdstuk 60, vertaling: Tijdens het wandelen
Dit vertelde Erasmus ongeveer over die jongens; maar wat ze op weg gezegd hebben, heeft hij niet verteld.Misschien was het iets dergelijks:
PE.: Zeg eens, Jodocus, is het niet aangenaam om vandaag op ons gemak te wandelen?
JO.: Ik ben blij dat je mij hebt overgehaald, m'n beste Petrus; ik maak niet tegen mijn zin gebruik van dit weer. Het is vandaag inderdaad uitgelezen weer: de zon schijnt, de bloemen openen zich....
PE.: "De purperen lente komt tevoorschijn
ze doet haar versierselen aan,
ze besprenkelt de aarde met bloemen,
het hout van de bossen met bladeren."
JO.: Joepie! Houd jij je ook met de kunsten bezig?
PE.: Wanneer het regent, kijk ik niet op boeken neer. Maar bij een droge hemel en een stralende zon, zoals nu, is spelen beter. Ik heb de pest aan bleke wangen....
JO.: Ik maak me minder zorgen om m'n wangen dan om m'n verstand.
PE.: Maar je vergeet dat de geest alleen maar gezond kan zijn in een gezond lichaam.
JO.: "Als je de boog altijd gespannen houdt, zul je hem bederven,
maar als je hem ontspant, is hij bruikbaar wanneer je wilt."
PE.: Zo is het! Verder zit je tegen de wil van je vader altijd boven je boeken, zeker weten.
JO.: Maar jij zit tegen de wil van je vader nooit boven de boeken, zeker weten; je bent ja zelfs vaak niet op school!
PE.: Ik heb al genoeg geleerd; mijn arme hoofd zit al propvol. Als ik nog geleerder moet worden, barst m'n hoofd. En wat moet ik doen met een gebarsten hoofd? - Maar laten we gaan zitten: dit is die lieflijke plaats die ik "een zetel de Muzen waardig" noemde. Bevalt hij je?
JO.: De plek bevalt me; je woorden bevallen me absoluut niet. Maar nu moet je stil zijn, want ik hoor in het bos....
PE.: "Uitgelaten keert
de samenzang van de vogels terug
de heerlijke lente is tevoorschijn gekomen:
verheug je, jongemannen!"
JO.: Je hebt gelijk: deze dag is niet geschikt om boeken te lezen: het is een dag om te rusten, te spelen en te zingen.
PE.: Zoals de vogels! Ken je dat liedje dat slaat op het loslaten van de studies? Laten we dus zingen:
BEIDEN: "Laten we de studies achterwege laten
- het is fijn om gek te doen -
en laten we de heerlijkheden
van de prille jeugd plukken.
Zich met serieuze zaken bezig houden
is goed voor de oude dag,
maar de prille jeugd
past het nog steeds te spelen."
SPREEKWOORDEN
Kleine dingen passen het kleine.
Het is beter onrecht te incasseren dan het te plegen.
Roddel brutaal: iets blijft altijd hangen.
GRAPJE
MEESTER: Jij weet niets; ik had, toen ik van jouw leeftijd was, heel veel geleerd.
LEERLING: Er is ook geen twijfel aan dat je een slimmere leraar hebt gebruikt dan ik.
Een of andere Pompejaan waarschuwt met deze op de muur geschreven woorden zijn gasten:
GEBRUIK VLEIERIJTJES, STEL HATELIJKE SCHELDWOORDEN UIT,
ALS JE KUNT, OF BRENG JE SCHREDEN TERUG NAAR JE HUIS!