36, De politiek van Perikles

Nadat de nederlaag van de Perzen bij Salamis had plaatsgevonden, werd Xerxes naar zijn eigen land op de vlucht gejaagd, opdat hijzelf en de mensen rondom hem op adem komen. Xerxes liet Mardonios achter, opdat hij de oorlog in Griekenland zou voltooien. Maar de Grieken overwonnen èn Mardonios èn de mensen rondom hem bij Plataiai. En hierna zag Themistokles in dat de Spartanen jaloers waren op het geluk en de kracht van de Atheners. Hij overtuigde dus de Atheners zo snel mogelijk de lange muren te bouwen. Hij voerde een voorwendsel aan, dat de Perzen Attika weer wilden aanvallen., maar in werkelijkheid deed hij dat, opdat de Spartanen, na een veldtocht te hebben ondernomen, niet de macht zouden hebben over de stad. Tenminste, in de volksvergadering zei hij: "Omdat de Goden ons veel geluk geven, is het nodig dat wij onze zaken bewaken, opdat de buitenlanders ons niet onverwachts aan vallen. Op grond van dit voorwendsel spanden de Atheners zich toen in, opdat eilanden op de Ageïsche zee bondgenoten zouden zijn, en zij dwongen hen of schepen te bouwen, of geld te betalen. En later, toen de kracht van de Spartanen toenam, was Perikles de aanvoerder van het volk van de Atheners. En deze, bracht het geld van de bondgenoten, dat tot op dan op Delos lag, over naar Athene. En hij deed dit niet alleen, opdat hij de stad door dat geld zou versieren met tempels en godenbeelden, maar ook opdat de kracht van de Atheners werd vergroot. En bovendien haastte Perikles zich, opdat de stad de eilandbewoners onderworpen aan hun eigen macht zou maken. En de tempels en de godenbeelden in Athene brachten dus veel geluk voor de Atheners, en het verschafte groot ontzag aan de andere Grieken. En de vijanden van Perikles bekritiseerden het politiek beleid erg: Want zij riepen in de volksvergadering dat het Atheense volk fouten maakte, en een slechte naam had, omdat het gemeenschappelijk geld van de Grieken vanuit Delos over bracht naar zichzelf. "Vroeger," zeiden zij,"was het voorwendsel mooi, dat uit angst voor de buitenlanders dit geld bijeen werd gebracht, opdat het in veiligheid bewaakt werd. Maar Perikles, die de kracht van de Atheners had vergroot, nam dit voorwendsel zelf weg. En zo leek Griekenland overmoedig behandeld te worden, nu het ziet dat Athene zich verguldt en versiert als een vrouw met het geld dat door hen bijeen is gebracht voor de oorlog. Want de stad versierde zich met kostbaar marmer en godenbeelden en tempels, duizend talenten waard. Hierop zei Perikles, dat de Atheners niet verschuldigd waren verantwoording over het geld af te leggen aan de bondgenoten. Hij zei:"Wij voorden al eerder oorlog voor de bondgenoten, opdat wij de buitenlanders zouden verhinderen om hen aan te vallen, en nu nog doorstaan wij voortdurend gevaren voor hen. En de bondgenoten verschaffen geen paard, geen schip, geen hopliet, maar alleen geld, opdat wij dit doen. Aangezien wij deze dingen de bondgenoten verschaften, komt het geld ons toe." En zo zorgde Perikles ervoor dat de stad dat geld zou gebruiken voor dat, waarvan later de eeuwige roem en toen onmiddellijk welvaart zou ontstaan. Want hij zei dat er op deze manier economische vraag en veel werkgelegenheid zou verschijnen in de stad, en dat die, omdat ze ieder ambacht stimuleerde en iedere hand beweegt, bijna de hele stad in loondienst zouden maken. "En zo," zei hij, "zou de stad door de welvaart tegelijkertijd worden versiert en worden gevoed: Want zij, die leeftijd en kracht hebben, krijgen loon uit de staatskas, omdat zij soldaten zijn. en de andere bevolking zal loon krijgen uit de staatskas, omdat die grote dingen deed. Dus hij deed dit, opdat de bevolking in de stad niets minder dan zij, die meer hebben en soldaten vanuit de staatskas voordeel zou hebben.