Werkboek caput 7: heldenDe cincinnato

-De boer wordt dictator

De Aequi hielden de consul Minucius en zijn leger omsingeld. Omdat de senatoren weinig vertrouwden op de andere consul Nautio, werd L Quinctius Cincinnatus door de instemming van alle senatoren tot dictator benoemd, om deze moeilijke zaak te herstellen. De enige hoop van de staat L Q bewerkte aan de andere kant van de Tiber een bescheiden akker. Daar was hij bezig met het werk op het veld, wanneer gezanten hem begroetten en vroegen dat hij, in toga gekleed, luisterde naar het mandaat van de senaat. Hij beval dat zijn vrouw Racilia snel de toga tevoorschijn haalde. Nadat het stof tegelijk met het zweet afgeveegd was, liep hij in toga gekleed naar voor, begroetten de gezanten hem tot dictator, riepen hem naar de stad en zetten uit wat voor een gevaar er is in het leger.

-Doortastende maatregelen

Nadat Quinctium de Tiber overstak, ontwinden zijn drie zonen hem, daarna andere van de familie en vrienden, dan het grootste deel van de senatoren. Hij werd omgeven door deze menigte en voorgeleid door lictoren weggeleid van huis. De volgende dag beval de dictator dat alle herbergen in de hele stad gesloten werden. Hij verbood dat ook maar iemand een priveezaak afhandelde. Hij hield een toespraak voor het volk : '' Al wie legerdienst doet, moeten met hun wapens en met eten, bereid voor 5 dagen en 12 schanspalen voor de ondergang van de zon op het Marsverd aanwezig zijn. De oude mannen moeten koken voor een naburige soldaat, terwijl deze zijn wapens bereid en zijn schanspalen zoekt. Iedereen gehoorzaamde aan de verordening van de dictator en nadat het leger 's avonds samengesteld was, leidde de dictator zelf de legioenen naar de vijand, opnieuw en opnieuw aansporend dat ze de pas versnelden, zodat ze 's nachts de vijand konden bereiken: ''Haast je, vaadeldrager! Volg Soldaten! De consul en het leger worden omsingeld! Al de 3e dag zijn zij ingesloten.''

-Beslissende verdslag

En dus stelt hij in het midden van de nacht zijn hele colonne op rondom het kamp van de vijand, en nadat een geroep is aangeheven, geeft hij zijn soldaten het bevel dat ze ieder voor zich een gracht moeten graven en een wal moeten aanleggen. De soldaten voeren de bevelen uit, hun geroep klinkt aan alle kanten van de vijand en bereikt het kamp van de consul: bij de enen veroorzaakt het paniek, bij de anderen reusachtige vreugde. De omsingelde consul en zijn leger, die begrepen dat er hulp was, namen met nieuwe hoop de wapens op tegen de Aequi: er werd gevochten tot de dageraad.
De Aequi waren bij het eerste licht al door de dictator omsingeld en terwijl het gevaar langs beide kanten dreigde, hielden ze de strijd nauwelijks tegen één leger uit. Uiteindelijk smeekten ze aan de ene kant de consul, aan de andere kant de dictator om van hun overwinning geen slachtpartij te maken, en om hen ongewapend vandaar te laten weggaan. Ze werden door de consul bevolen om naar de dictator te gaan. Hij beveelt dat de leiders van de vijand geboeid bij hem moeten worden geleid: ‘Het bloed van de Aequi heb ik niet nodig; jullie mogen weggaan, maar dan wel onder het juk door!’ Met drie lansen wordt een juk gemaakt, waar de dictator de overwonnen Aequi onder laat kruipen.


-Triomf in Rome

Daarna gaf hij de volledige buit uitsluitend aan zijn soldaten, terwijl hij de consul zelf uitschold: ‘Tot jij de moed van een consul begint te hebben, zal jij, L. Minucius, als onderbevelhebber deze legioenen aanvoeren.’ En dus legde Minucius voortijdig zijn consulaatsambt neer en bleef hij op bevel bij het leger als gezant. Daarna ging Cincinnatus Rome binnen terwijl hij een triomftocht hield. De aanvoerders van de vijand werden voor zijn strijdwagen geleid, zijn leger volgde beladen met buit. Iedereen organiseerde voor zijn huis een feestmaal.