5 Sallustius, tekst: Het toeval steekt een handje toe

[93] Maar Marius, nadat vele dagen van grote inspanningen waren
doorgemaakt, overdacht angstig bij zichzelf of hij de onderneming
zou laten vallen, aangezien ze hopeloos was, of hij het geluk zou
afwachten, dat hij dikwijls met succes had gebruikt. En toen hij
hiermee vele dagen en nachten bezig was (geweest?), merkte
toevallig een Liguriër, een gewone soldaat uit de cohorte van de
hulptroepen, nadat hij uit het kamp was weggegaan om water te
halen, helemaal niet ver van de zijde van het fort, dat was
afgewend van de vechtenden, tussen de rotsen kruipende slakken op.
En toen hij één en een tweede en vervolgens meerdere pakte, beklom
hij geleidelijk in zijn ijver om te verzamelen de berg tot bijna
bij de top. En toen hij daar de eenzaamheid inzag, deed de begeerte
om moeilijke dingen te doen, zijn plan veranderen naar gewoonte van
de mensen. En toevallig had op die plaats een grote steeneik wortel
geschoten tussen de rotsen, eerst een beetje schuin
voorovergebogen, vervolgens gekromd en omhoog gegroeid, waarheen de
natuur al wat groeit brengt.

Nu eens steunend op de takken van deze boom, dan weer op
uitstekende rotsen, geraakte de Liguriër op de vlakte van het fort,
omdat alle Numidiërs hun aandacht gericht hielden op de vechtenden.
Nadat alles was verkend, dat naar hij meende weldra tot nut zou
zijn, keerde hij langs dezelfde weg terug, niet zonder nadenken,
zoals hij naar boven was geklommen maar alles onderzoekend en
rondomkijkend. En zo ging hij haastig naar Marius, vertelde wat hij
had gedaan, spoorde hem aan om langs die kant, waarlangs hij zelf
omhoog was geklommen, het fort proberen in te nemen en beloofde de
gids van de gevaarlijke tocht te zijn. Marius zond enkelen uit de
aanwezigen met de Liguriër om zijn voorstellen te onderzoeken.
Zoals het karakter van ieder van hen was, zo meldden zij dat de
zaak moeilijk of gemakkelijk was. Het gemoed van de consul was toch
een beetje aangewakkerd. Daarom koos hij uit de groep van
trompetspelers en hoornblazers de 5 snelsten en met deze koos hij 4
centurio's die tot bescherming zouden zijn en hij beval dat allen
aan de Liguriër zouden gehoorzamen en bepaalde voor deze opdracht
de volgende dag.