Tekst 54: Iulius Civilis
Julius Civilis
Terwijl de legers op elk van beide oevers zaten, liep elk van beide aanvoerders naar de gebroken brug om een gesprek te hebben.
Cerealis: Wij moeten vandaag vrede sluiten. Het staat vast dat in de lange oorlog zeer vele Romeinen en Bataven gevallen zijn. Door jullie, Bataven, voor zich te winnen wil onze keizer Vespasianus de Romeinse vrede verkrijgen in zijn hele rijk. Ikzelf wil graag één ding te weten komen: waarom zijn jullie in opstand gekomen tegen Rome, Civilis? Jullie waren zeer goede bondgenoten van Rome. De leiders van de Bataven mochten hun eigen cohorten aanvoeren. De daden van de Bataven bevielen de keizers zozeer, dat jullie niet eens belasting hoefden te betalen.
Civilis: Na de dood van Nero heeft Vitellius het grotere deel van zijn legioenen, die de rivier de Rijn bewaakten, naar Italia geleid om zich meester te maken van het Rijk. Zijn centurio's verzamelden nieuwe troepen, ook onder de Bataven. Ze vonden slechts jongens en oude mannen. Door hen toch op te eisen hebben ze onze woede gewekt. We hebben veel geld verzameld wegens het loskopen van hen.
Cerealis: Dat begrijp ik. Bovendien was jullie oorlog tegen de soldaten van Vitellius zeer voordelig voor Vespasianus. Na de overwinning zijn jullie echter niet opgehouden met de oorlog, integendeel, jullie hebben Castra Vetera belegerd. Door de soldaten van dat legerkamp te doden, hoewel ze zich allemaal al hadden overgegeven, hebben jullie een misdaad begaan. Waarom?
Civilis: Ik heb deze misdaad niet bevolen. Enkele van de Germanen hebben dit op eigen initiatief gedaan.
Cerealis: Ik geloof je. Luister wat de voorwaarden voor vrede zijn. Ten eerste: jullie zullen weer bondgenoten zijn, van wie geen belasting zal worden geëist. Vervolgens: onder Romeinse leiders zal door jullie krijgsdienst moeten worden gedaan in vreemde landen. Tenslotte: jou, Civilis, zal ik naar Rome brengen. Keizer Vespasianus zou jou kunnen sparen en je in ballingschap kunnen sturen.
Civilis: Ik begrijp dat deze voorwaarden door ons geaccepteerd moeten worden. Ik ben bereid mijn leven te geven voor het welzijn van de Bataven.