Hoofdstuk 12, tekst 1B
Categorie: Boek > Fortuna > Boek 3
1 Wat meen je dat ik bedoel? Ik keer terug hebzuchtiger, eerzuchtiger, verkwistender, ja zelfs wreder en onmenselijker, omdat ik onder mensen ben geweest. Toevallig kwam ik in een middagvoorstelling terecht, verwachtend scherts (en) humor en iets van ontspanning, waarmee de ogen van de mensen kunnen uitrusten van mensenbloed. Het tegendeel is waar. Al wat er vóór gestreden is, was medeleven, nu, na het achterwege laten van alle onzin, zijn het louter slachtpartijen. Zij hebben niets om zich mee te beschermen, 5 met heel hun lichamen blootgesteld aan de slag halen zij (ook zelf) nooit tevergeefs uit.
Dit prefereren de meesten boven de gewone gladiatorenparen en de paren op verzoek. Waarom zouden ze dit niet prefereren? Niet door een helm, niet door een schild wordt het ijzer teruggestoten. Waartoe (dienen) de beschermingen? Waartoe (dient) de techniek? Dit alles is uitstel van de dood. 's Ochtends worden de mensen geworpen voor de leeuwen en beren, 's middags voor hun toeschouwers. Zij bevelen dat de moordenaars geworpen worden voor nieuwe moordenaars en de winnaar houden zij achter voor een andere slachtpartij: de afloop is de dood van de vechtenden. 10 Men gaat met ijzer en vuur te werk. Dit wordt gedaan, terwijl de arena niet druk bezocht is.
'Maar iemand heeft toch een roof gepleegd, hij heeft een mens gedood.' Wat dan nog? Omdat hij al gedood heeft, heeft hij het verdiend dat hij dit zou ondergaan: waaraan heb jij het verdiend, ongelukkige, dat je dit aanschouwt? 'Dood hem, ransel hem af, verbrand hem! Waarom rent hij zo angstig op het zwaard af? Waarom doodt hij te weinig dapper? Waarom sterft hij met te weinig plezier? Laat hij door slagen gedreven worden tot een bloedbad en laten zij hun wederzijdse slagen met blote en toegekeerde borst opvangen.' Het schouwspel werd onderbroken: 'Laten er ondertussen mensen afgeslacht worden, opdat er toch iets wordt gedaan.' Komaan, 15 begrijpen jullie dan zelfs dit niet, dat slechte voorbeelden diegenen treffen die ze geven? Betuigt de onsterfelijke goden dank, dat jullie hem proberen te leren wreed te zijn, die dat niet kan leren!