Hoofdstuk 14, vertaling 1: Vulcanus
Plinius beval de vilicus naar de ijzersmederij te gaan. De vilicus vraagt de
tweeling: "Bevalt het jullie samen met mij te gaan?" De tweeling klimt graag
op de kar. In de kar ligt een ploeg. "Vulcanus moet de ploeg herstellen,"
zegt de vilicus. "Vulcanus?" roept Lucius. "Vulcanus is een vuurgod. Hoe kan
hij jullie ploeg herstellen?" De vilicus lacht: "Vulcanus is niet onze god,
maar een smid. Omdat de werkman gelijk is aan een god, noemen we hem
Vulcanus. Onze Vulcanus is zelfs mooier dan de god want hij is niet mank.
Hij heeft een enorm lichaam en de sterkste armen. Ik ken geen grotere of
sterkere man. Bovendien weet Vulcanus zeer goed de kunst van het smeden. Hij
smeedt het ijzer nauwelijks minder ervaren dan een god." Voor de deur van de
smederij staat Vulcanus. Hij groet de vilicus en bekijkt de ploeg. "Ik kan het
werk makkelijk voltooien. Waarom heb je me niet een moeilijkere opdracht
gebracht?" Vulcanus tilt de ploeg op uit de kar en draagt hem naar de
smederij. Terwijl de werkman naar binnen gaat, bukt hij: de deur is te laag.
Ook de tweeling gaat naar binnen. Omdat ze de kunst van de werkman willen
leren kennen, blijven ze dicht bij de werkman en kijken met aandachtige ogen naar het werk. "Zijn jullie broers?" vraagt Vulcanus. "We zijn zelfs een
tweeling." antwoordt Marcus. "Maar jullie zijn helemaal niet gelijk," zegt
Vulcanus. Marcus: "Ik lijk meer op mijn moeder, Lucius lijkt het meest op mijn vader."
Vulcanus: "En wie van beiden is sterker?" "Ik!" roepen beiden uit. Lucius
ziet een halsketting en leest het opschrift: IK BEN GEVLUCHT. HOU ME VAST.
BRENG ME TERUG NAAR MEESTER ZONINUS, DAN ONTVANG JE EEN SOLIDUS (gouden muntstuk).
Vulcanus legt uit: "Ik heb de halsketting gemaakt voor Ascyltus, een slaaf van Zoninus.
Ascyltus moet, omdat hij meer waard is dan de andere slaven, een halsketting
dragen. Als een slaaf een dergelijke halsketting draagt, is vluchten nutteloos. Ook mijn meester heeft me gekocht met een grote prijs. Ik droeg echter nooit een
dergelijke halsketting, omdat ik altijd een zeer trouwe slaaf ben geweest. Niemand werkt zo zorgvuldig als ik." "Schiet op!" zegt de vilicus. "Hou op met het gesprek
hebben en voltooi je werk!" "Zo snel mogelijk!" antwoordt Vulcanus.