HS 1 Brieven aan Plinius 3
C. Plinius groet zijn Cornelius Tacitus Ik verheug me dat je gezond en wel in Rome bent aangekomen. Zelf zal ik nog een paar dagen in mijn buitenhuis in Tusculum blijven om het werkje, waar ik mee bezig ben, af te maken. Ondertussen zou ik iets aan jou willen vragen, maar verneem eerst de redenen waarom ik dit vraag (len: van het vragen-gerundium>. Onlangs was ik in mijn vaderstad; de zoon, met toga praetextata, van een stadgenoot van mij kwam om mij te begroeten. Hem zei ik: "studeer je? Hij antwoordde: "jazeker. "Waar?" "in Milaan". Ik (sprak): "Waarom niet hier?" En zijn vader (hij was immers erbij en had de jongen ook zelf meegenomen): Omdat we hier geen docenten hebben". "Hoezo helemaal geen leraren?" vroeg ik. "Want het is zeer in jullie belang dat jullie kinderen -en gelukkig stonden er verscheidene vaders te luisteren om bij voorkeur hier te studeren. Waar zouden kinderen immers aangenamer kunnen vertoeven dan in hun geboorteplaats, waar kuiser op het goede pad gehouden worden dan onder de ogen van hun ouders, of tegen lagere kosten dan thuis? Wat is het derhalve een kleine moeite om, na geld verzameld te hebben, leraren te huren en dat, wat jullie nu aan huisvesting, aan reisgeld en aan zaken die in den vreemde gekocht worden, besteden, toe te voegen aan salarissen! Ik, die nog geen kinderen heb, ben bereid om voor onze staat, als voor een dochter of als ouder een derde deel te geven van wat jullie willen verzamelen. Komt dus tot een overeenstemming en weest eens wat royaler, net als ik, die hoop dat dat wat ik moet opbrengen, zo veel mogelijk is. Niets eervollers kunnen jullie voor je kinderen doen, niets dankbaarders voor je geboorteplaats. Laten zij, die hier geboren worden, hier opgeleid worden. En mogen jullie maar zulke beroemde leraren huren dat vanuit naburige steden vreemde (d.w.z. niet afkomstig uit deze stad) kinderen naar deze plaats samenstromen! Ik heb gemeend dit te moeten vertellen zodat je zou weten hoe dierbaar het mij zou zijn als je op je zou nemen wat ik op je schouders leg. Ik leg echter op je schouders dat je rond kijkt naar docenten uit een groep studenten die we kunnen oproepen. 1k laat echter alles over aan de ouders: laat aan hen maar het recht om leraren te huren overgelaten worden, zij moeten maar een oordeel vellen, zij moeten maar een keuze maken, ik neem slechts de zorg en de kosten voor mijn rekening. Gegroet.