Tekst 14: Caesars antwoord
Categorie: Boek > Bello Gallico > Boek 1
Caesar antwoordde hun/dezen zo: dat hem(zelf) des te minder (van) twijfel werd gegeven/dat hij des te minder twijfelde, omdat hij die dingen, die de Helvetische gezanten hadden vermeld, in herinnering hield, en (dat hij die dingen) des te erger vond, naarmate ze minder door de schuld van het Romeinse volk gebeurd waren. Als het (het Romeinse volk) zich van enig onrecht bewust was geweest, dat het dan niet moeilijk zou zijn geweest voorzorgsmaatregelen te nemen; Maar dat het (volk) hierdoor was misleid, dat het niet begreep dat het ergens schuldig aan was, waarom het vreesde/zou vrezen, en (dat het) ook niet meende dat er zonder reden gevreesd moest worden. Maar als hij de oude smaad wilde vergeten, dat hij dan ook de recente onrechtvaardigheden, nl. dat ze tegen zijn zin geprobeerd hadden met geweld door de provincia een tocht te maken, dat ze de Haedui, dat ze de Ambarri, dat ze de Allobrogen hadden lastig gevallen, kon vergeten? Wat betreft het feit dat ze zo onbeschaamd pochten over hun overwinning en dat ze zich erover verbaasden dat ze zolang ongestraft van hun onrechtvaardigheden waren afgekomen, dat dat tot hetzelfde leidde. Dat de onsterfelijke goden immers gewend waren, opdat mensen des te erger leden ten gevolge van de verandering van zaken, (diegenen) die ze wilden straffen voor hun misdaad, soms meer voorspoed en een langduriger ongestraft blijven toe te staan. Hoewel deze dingen zo waren, (dat) hij toch, als gijzelaars door hen aan hem (=Caesar) werden gegeven, opdat hij begreep dat zij die dingen, die zij beloofden, zouden doen, en als ze genoegdoening zouden geven aan de Haedui voor de onrechtvaardigheden, die zij hunzelf en hun bondgenoten hadden aangedaan, (en) als ze eveneens aan de Allobrogen genoegdoening zouden geven, vrede met hen zou sluiten. Divoco antwoordde: (dat) de Helvetiërs zo door hun voorvaders onderwezen waren, dat ze gewend waren gijzelaars te nemen, niet te geven; (dat) het Romeinse volk daarvan getuige was. Nadat dit antwoord gegeven was, ging hij weg.