Brief 1
Soorten tijdverlies
Ga zo door, m'n Lucilius: eis je voor jezelf op, verzamel en bewaar de tijd, die tot nu toe of geroofd werd of ontfutseld werd of ontglipte. Overtuig jezelf ervan dat dit zo is, als ik het schrijf: Sommige ogenblikken worden ons ontroofd, anderen worden heimelijk weggenomen, weer andere vloeien weg. Het schandelijkst is echter het verlies, dat door nalatigheid ontstaat. En als je zult willen opletten, dan zul je zien dat een groot deel van het leven ontglipt aan mensen die slecht bezig zijn, het grootste deel aan mensen die nergens mee bezig zijn, het hele leven aan mensen die met iets anders bezig zijn.
Een onjuist begrip van het verschijnsel tijd
Wie zal je mij als voorbeeld geven, die waarde hecht aan tijd, die de dag op z'n juiste waarde schat, die begrijpt dat hij dagelijks sterft? Hierin vergissen wij ons immers, namelijk dat wij de dood als iets toekomstigs zien: Een groot deel ervan is al voorbijgegaan; Wat ook maar aan levenstijd achter ons ligt, is in handen van de dood. Doe dus, mijn Lucilius, wat je schrijft dat je doet, vul al je uren. Zo zal het gebeuren, dat je minder van de dag van morgen afhankelijk bent, als je de hand zult hebben gelegd op de dag van vandaag. Zolang het leven wordt uitgesteld, snelt het voorbij.
Tijd is een kostbaar bezit
Lucilius, alle dingen zijn vreemd, alleen de tijd is van ons; de natuur stelde ons in het bezit van dit ene vluchtige en glibberige ding, waaruit wie ook maar wil ons verdrijft. En zo groot is de dwaasheid van de stervelingen, dat ze toelaten dat aan hen een verplichting tot dank wordt opgelegd, voor dingen die heel klein en heel weinig waard zijn, en zeker vervangbaar, wanneer ze die gekregen hebben, en niemand die tijd gekregen heeft, meent dat hij iets verschuldigd is, terwijl dit toch het enige is, dat zelfs een dankbaar iemand niet kan teruggeven.
Ook zelf ga ik niet altijd goed met de tijd om
Je zult misschien vragen wat ik doe, ik die jou dingen opdraag. Ik zal het openhartig bekennen: mij gebeurt datgene wat gebeurt bij iemand die rijk maar nauwgelet leeft, zoals ikzelf; de rekening over mijn uitgaven klopt. Ik kan niet zeggen dat ik niets verlies, maar ik zou wel kunnen zeggen wat ik verlies en waarom en hoe: Ik zou verantwoording kunnen afleggen over mijn 'armoede'. Maar mij gebeurt, wat de meesten gebeurt, die niet terecht komen tot gebrek door hun eigen fout: Allen zien het door de vingers, niemand snelt te hulp.
Begin niet te laat zorgvuldig met de tijd om te gaan
Wat is het geval? Ik beschouw, aan wie voldoende is, hoe weinig ook maar overblijft, niet als arm. Toch wil ik liever, dat jij je redt, en dan zul je op de goede tijd beginnen. Want zoals onze voorouders meenden, 'zuinigheid is te laat wanneer je de bodem al ziet'; niet alleen het minste maar ook het slechtste blijft immers op de bodem achter. Gegroet